Hen phế quản (hay còn gọi là hen suyễn) là một căn bệnh viêm đường hô hấp mạn tính, gây ra sự sưng phù, tăng tiết nhầy và phù nề niêm mạc đường thở. Điều này khiến cho người bệnh khó thở, thở khò khè, nặng ngực và ho. Bệnh rất dễ tái phát và trở nên nặng hơn khi tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ hoặc khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi trời lạnh. Theo TS. BS Phạm Thị Bích Thủy, từ Bệnh viện Tai – Mũi – Họng Trung ương, khi chuyển mùa và trời lạnh, bệnh nhân hen phế quản có thể đột ngột bị cơn hen cấp, điều này rất nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời. Thời tiết lạnh cũng là một trong những yếu tố gây ra các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp, bao gồm cả nhiễm vi khuẩn, virus, cảm cúm, cảm lạnh, viêm mũi họng… Tất cả đều có thể làm cho phế quản co thắt và dẫn đến cơn hen cấp. Vì vậy, bệnh nhân hen phế quản luôn phải chú ý giữ gìn sức khỏe, có chế độ làm việc phù hợp và nghỉ ngơi hợp lý. Ngoài ra, cần chú ý đến chế độ ăn uống để đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng và bổ sung các thực phẩm có tác dụng chống viêm, tăng cường sức đề kháng để ngăn ngừa bệnh tái phát.
1. Người bệnh hen phế quản cần lưu ý sức khỏe khi trời lạnh
1.1. Cách giữ ấm cơ thể
Trong mùa đông, khi thời tiết lạnh, việc giữ ấm cơ thể là rất quan trọng đối với bệnh nhân hen phế quản. Khi cơ thể bị lạnh, các mạch máu sẽ co lại, làm cho đường hô hấp bị co thắt và dễ gây ra cơn hen cấp. Do đó, bệnh nhân cần chú ý giữ ấm cơ thể bằng cách mặc đồ ấm, đặc biệt là vùng ngực và lưng. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau nhẹ để giúp cơ thể không bị đau khi tiếp xúc với thời tiết lạnh.
1.2. Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây kích thích
Trong mùa đông, các yếu tố gây kích thích như khói bụi, hóa chất, khói thuốc lá… đều có thể làm cho phế quản co thắt và gây ra cơn hen cấp. Do đó, bệnh nhân hen phế quản nên tránh tiếp xúc với những yếu tố này trong mùa lạnh. Nếu không thể tránh được, hãy đeo khẩu trang để bảo vệ đường hô hấp.
1.3. Tập thể dục đều đặn
Một số người bệnh hen phế quản có thói quen ít vận động trong mùa đông vì sợ lạnh hoặc do cơ thể yếu. Tuy nhiên, việc tập thể dục đều đặn sẽ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh. Ngoài ra, tập thể dục cũng giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
2. Vai trò của chế độ ăn uống đối với bệnh hen suyễn
Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe cho bệnh nhân hen phế quản. Chế độ ăn uống đủ chất và lành mạnh sẽ giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và chống lại tình trạng viêm mạn tính. Ngoài ra, cách ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng của bệnh và đặc biệt là khả năng phòng ngừa tái phát bệnh.
2.1. Thực phẩm nên ăn
- Các loại rau xanh: Rau xanh chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm.
- Các loại trái cây: Trái cây cũng là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể. Ngoài ra, các loại trái cây như chanh, cam, bưởi… còn có tác dụng làm giảm ho và hỗ trợ điều trị hen phế quản.
- Các loại hạt: Hạt chứa nhiều chất xơ và omega-3, giúp giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm và tăng cường sức đề kháng.
- Các loại cá: Cá là một nguồn cung cấp protein và omega-3 rất tốt cho cơ thể. Ngoài ra, các loại cá như cá hồi, cá thu… còn chứa nhiều vitamin D, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị hen phế quản.
2.2. Thực phẩm nên tránh
- Thực phẩm có nhiều chất béo: Các loại thực phẩm như thịt đỏ, đồ chiên rán, kem… có nhiều chất béo có thể gây ra các triệu chứng của bệnh và làm tăng nguy cơ tái phát.
- Thực phẩm có nhiều đường: Đường có thể làm tăng lượng nhầy trong đường hô hấp và gây ra các triệu chứng của bệnh.
- Thực phẩm có nhiều chất kích thích: Các loại đồ uống có cà phê, nước ngọt… có chứa nhiều chất kích thích có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh.
2.3. Bổ sung các loại thực phẩm có tác dụng chống viêm
Ngoài việc chú ý đến chế độ ăn uống, bệnh nhân hen phế quản cần bổ sung thêm các loại thực phẩm có tác dụng chống viêm để giảm thiểu triệu chứng và nguy cơ tái phát bệnh. Các loại thực phẩm này bao gồm:
- Tỏi: Tỏi có tính kháng viêm và có thể giúp giảm sự co thắt của phế quản.
- Gừng: Gừng cũng có tính kháng viêm và có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh.
- Hạt tiêu đen: Hạt tiêu đen có chứa một hợp chất có tên là piperine, có tính kháng viêm và có thể giúp giảm sự co thắt của phế quản.
- Nghệ: Nghệ cũng có tính kháng viêm và có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh.
3. Thực phẩm có lợi cho người bệnh hen suyễn
Ngoài các loại thực phẩm đã được đề cập ở trên, còn có một số loại thực phẩm khác có tác dụng rất tốt cho người bệnh hen suyễn.
3.1. Sữa chua
Sữa chua là một trong những loại thực phẩm giàu canxi và protein, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị hen phế quản. Ngoài ra, sữa chua còn chứa nhiều vi khuẩn có lợi cho đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và duy trì sức khỏe.
3.2. Mật ong
Mật ong có tính kháng viêm và có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, mật ong còn có tính chất chống oxy hóa, giúp giảm thiểu tổn thương do các gốc tự do gây ra.
3.3. Các loại hạt
Các loại hạt như hạt bí, hạt óc chó… có chứa nhiều chất xơ và omega-3, giúp giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm và tăng cường sức đề kháng.
3.4. Các loại rau củ
Các loại rau củ như cà rốt, khoai lang… có chứa nhiều vitamin A và beta-carotene, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm.
Kết luận
Trong mùa lạnh, bệnh nhân hen phế quản cần chú ý giữ gìn sức khỏe và có chế độ ăn uống đủ chất để tăng cường hệ thống miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh. Ngoài ra, việc bổ sung các loại thực phẩm có tính kháng viêm và tăng cường sức đề kháng cũng rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và giảm các triệu chứng của bệnh. Để có một sức khỏe tốt, bệnh nhân hen phế quản cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên tập thể dục để tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ tái phát bệnh.